Program ochrony środowiska – co to jest?
Świadomość na temat trwającej katastrofy klimatycznej i zmian zachodzących w naszym otoczeniu sprawia, że coraz więcej uwagi poświęcamy zagadnieniom związanym z ochroną środowiska. Dotyczy to nie tylko indywidualnych zachowań poszczególnych konsumentów, ale też polityki państwowej oraz samorządowej. W tym ostatnim przypadku każda jednostka samorządu terytorialnego, czyli gmina, powiat oraz województwo, musi opracować własny plan, w którym zawarte zostaną różne strategie i działania proekologiczne. Czym dokładnie jest program ochrony środowiska? Co powinno się w nim znaleźć?
Program ochrony środowiska – co to jest?
Program ochrony środowiska – co to jest? Takie pytanie można sobie zadać, gdy po raz pierwszy widzi się to określenie. A jednak dokumentów tego rodzaju jest bardzo wiele, bo zgodnie z polskim prawem prawie każda jednostka samorządu terytorialnego musi opracować i publicznie przedstawić program ochrony środowiska. Wynika to bezpośrednio z ustawy Prawo ochrony środowiska, która stara się zebrać i skoordynować ogół prawodawstwa związanego z tematyką ekologiczną i pokrewną. Ale co to jest program ochrony środowiska? Dokument nie ma ujednoliconego wzoru, a więc każdy samorząd może podejść do jego tworzenia w różny sposób. W praktyce ustawodawca wymyślił program ochrony środowiska jako wskazówkę dla lokalnych mieszkańców, by ci wiedzieli, jakie działania ekologiczne warto podejmować i czego należy się wystrzegać.
Co znajduje się w programie ochrony środowiska?
Z reguły program ochrony środowiska to dokument o charakterze programowym, zawierający samorządową strategię działań proekologicznych. Nie jest to więc prawo obowiązujące wszystkich mieszkańców, choć rzecz jasna niektóre elementy dokumentu jak najbardziej mogą być zapisane w polskim lub lokalnym prawie. Samorządy powinny jasno zdefiniować, na jakich działaniach najbardziej im zależy i wyznaczyć realne cele, których osiągnięcie wydaje się możliwe przy użyciu dostępnych środków. Kwestia zasobów jest tutaj kluczowa, bo małe gminy dysponują o wiele mniejszymi środkami, niż np. wielkie województwo, a więc ich cele powinny być dużo mniej ambitne. Mniejsze jednostki samorządu terytorialnego powinny skupić się na kwestiach związanych z lokalną społecznością.
Konsultacje przy tworzeniu programu ochrony środowiska
Program ochrony środowiska powinien zostać przed ogłoszeniem w ostatecznej formie skonsultowany z lokalną społecznością. Powinno dotyczyć to nie tylko samych mieszkańców, ale też przedstawicieli firm oraz instytucji działających na terenie samorządu. To bardzo ważne, by do opracowywania strategii proekologicznej włączyć osoby, których będzie ona siłą rzeczy dotyczyć. Dlatego konsultacje społeczne i wsłuchanie się w głos zwykłych mieszkańców to klucz to stworzenia dobrego programu ochrony środowiska.
Czym warto zająć się w ramach programu ochrony środowiska?
Program ochrony środowiska może dotyczyć i ujmować w sobie właściwie wszystko, co ma związek z szeroko rozumianą ekologią. Popularne przykłady działań i zagadnień ujmowanych w tego typu dokumentach to kwestia paneli fotowoltaicznych, ładowarek do samochodów elektrycznych czy pomp ciepła, ale też zagadnienia związane z wylesianiem, ochroną dzikich zwierząt czy dbaniem o ekologiczne, bezpieczne rolnictwo. Nie wszystkie te kwestie są istotne dla każdego samorządu. Przykładowo gmina wiejska powinna raczej zająć się kwestiami rolnictwa, a miasta zagadnieniem niskoemisyjnego transportu czy ułatwień dla użytkowników samochodów elektrycznych. Warto podejść do tego w taki sposób, by albo starać się w jakiś sposób wyeliminować lub zmniejszyć słabości, albo dodatkowo wyeksponować i wzmocnić najważniejsze zalety.
Oczywiście program ochrony środowiska powinien mieć też praktyczny aspekt, dlatego nie wolno nigdy zapominać o kwestii działania w harmonii z posiadanymi zasobami i możliwościami. Dobry program ochrony środowiska to szansa na to, by przyśpieszyć rozwój samorządu, a także zaktywizować i zadowolić okolicznych mieszkańców.